HOME

Een woord voor vandaag (3)


De 'B.B. King' Bijbel
Door Skip Moen, 11 april 2009 (oorspronkelijke tekst: 7 april 2009)
De mens noemde zijn vrouw Eva, omdat zij de moeder van alle levenden is geworden. Gen.3:20
Eva - Wij zijn aan een nieuwe Bijbelvertaling toe. Ik stel voor dat we die de 'B.B. King Bijbel' noemen. Waarom? Omdat [1] 'het vuur is gedoofd' (vrije vertaling van: 'the thrill is gone). De relatie tussen Adam en Eva na de zondeval wordt samengevat in het beroemde lied van B.B. King. Niet alleen is het vuur gedoofd, maar [2] 'het zal je nog eens spijten' ('you'll be sorry some day'). Ken je dit verhaal? Wees voorzichtig met je antwoord! Het verhaal kennen wil zeggen: de details en achtergronden kennen en die een deel maken van de realiteit van je dagelijks leven. Laten we eens kijken naar een paar van de feiten achter dit verhaal en hun verbazingwekkende diepgang. Misschien kom je er dan achter dat dit verhaal veel meer inhoud heeft dan je op het eerste gezicht zou denken.
Het eerste dat opvalt is, dat Adam zijn vrouw pas een naam geeft ná de val. Waarom is dat belangrijk? Omdat een naam niet slechts een beschrijvende term is die aan het object wordt toegevoegd. Iets een naam geven wil zeggen: er macht over uitoefenen. Dat Adam de dieren een naam geeft is een teken van zijn heerschappij over hen. God staat het geven van namen toe, omdat het Gods bedoeling is dat Adam (de mens) heerschappij over de dieren voert. Maar de vrouw behoort niet tot het dierenrijk. Zij komt uit Adam zelf voort. Adam is zich dat diep bewust, want hij roept uit: 'Dit is been van mijn gebeente en vlees van mijn vlees'. Vanaf het moment dat de vrouw geformeerd werd weet Adam, dat zij anders is dan de andere schepselen op de aarde. Zij past volmaakt bij hem, omdat zij precies is zoals hij. Vóór de val draagt de vrouw geen naam. Zij wordt omschreven met slechts twee woorden: vrouw (ishshah - een woord dat ook 'vrouwelijk' en 'vrouw' in de zin van 'echtgenote' betekent) en 'ezer' (het woord dat God gebruikt om haar te omschrijven). Er is geen spoor van heerschappij in de relatie, zelfs geen naam. God is de Enige die haar status omschrijft - 'ezer' - een status die enorme gevolgen heeft voor de rol die voor haar is weggelegd.

Maar er gebeurde iets. Het vuur dat uit Adams oorspronkelijke uitroep bleek is gedoofd. Na de val vertrouwt Adam zijn 'ishshah' niet meer als 'ezer'. En God stelt vast dat het vertrouwen in de relatie beschaamd is. De 'ezer' zal wel begeren haar rol te vervullen, maar er komt heerschappij in beeld. Haar ish (man, echtgenoot) zal haar natuurlijke geneigdheid en door God gegeven functie weerstaan door haar verlangen te onderdrukken. Zoals het land hem zal weerstaan, zo zal hij haar weerstaan. Inderdaad: het vuur is gedoofd.

Nu het vuur eenmaal gedoofd is, steekt heerschappij zijn akelige kop op. En de eerste daad van heerschappij is het geven van een naam. Als teken van ongelijkheid, macht over- en weerstand tegen haar geeft Adam haar een naam. Adam plaats haar onder zich. Sindsdien is dat altijd zo gebleven in onze gebroken wereld. De naam die Adam haar geeft is chavvah (Eva). Er zijn twee mogelijke verklaringen voor die ongebruikelijke naam. De eerste is, dat het woord wordt afgeleid van het werkwoord 'hayyah' (zijn). Op grond hiervan wordt Chavvah genoemd naar haar rol als menselijke doorgeefster van het leven. Iedereen die op deze wereld geboren wordt komt uit haar voort. Iedere bloedband, iedereen die ooit geboren is kan worden herleid tot deze vrouw. Chavvah, de moeder van alle levenden. Net zoals Adam de dieren noemde naar hun meest wezenlijke karaktereigenschap, noemt hij nu de vrouw naar haar toekomstige wezenlijke rol. Let erop dat Adam haar in het geven van een naam heeft vervreemd van haar rol als 'ezer'. Er is geen spoor meer te vinden van haar door God gegeven rol van beschermster, voorziener, voedster en geestelijke vertrouwelinge. Zij wordt gedegradeerd tot baar-machine. Zij staat op gelijke voet met de dieren, noodzakelijk voor de voortplanting.

Maar er is ook een andere mogelijkheid, die trouwens even ontluisterend is. De Targum Genesis Rabba (20:11 en 22:2) geeft aan dat het woord 'chavvah' hier een woordspeling kan zijn op het Aramese woord 'chivya', een woord dat 'slang' betekent. Het vuur is inderdaad gedoofd, niet? Stel je voor dat je genoemd wordt naar de grootste fout van je leven! Wat zou het betekenen voor je relatie, als je man je een naam gaf die je herinnert aan je falen? Sommige mannen doen dat wellicht dagelijks. Tragisch! Verschrikkelijk! Maar dat hoort bij deze gevallen, gebroken wereld.

De vrouw schoot tekort in het zijn van een 'ezer'. Adam schoot tekort in het vergeven. Beide schoten tekort voor God. En beide 'zal het nog eens spijten'.



Vertaling van Today's Word door Skip Moen van 7 april 2009.

[1] 'the thrill is gone': http:/www.youtube.com/watch?v=Qtm66Z3lebc
[2] 'you'll be sorry someday': http:/www.youtube.com/watch?v=f6gDeGdQ3rM&feature=related

Copyright by Skip Moen, PhD. This is a translation of the daily edition of Today's Word, written by Dr. Skip Moen. If you wish to receive this directly from his web site, in English, please go to http://skipmoen.com/subscribe/ where you will find more material.
>>> Een woord voor vandaag (1)
>>> Een woord voor vandaag (2)
HOME